اقسام ظلم :
عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ الْبَاقِرِ ع قَالَ الظُّلْمُ ثَلَاثَةٌ ظُلْمٌ یَغْفِرُهُ اللَّهُ وَ ظُلْمٌ لَا یَغْفِرُهُ اللَّهُ وَ ظُلْمٌ لَا یَدَعُهُ اللَّهُ فَأَمَّا الظُّلْمُ الَّذِی لَا یَغْفِرُهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فَالشِّرْکُ بِاللَّهِ وَ أَمَّا الظُّلْمُ الَّذِی یَغْفِرُهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فَظُلْمُ الرَّجُلِ نَفْسَهُ فِیمَا بَیْنَهُ وَ بَیْنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ أَمَّا الظُّلْمُ الَّذِی لَا یَدَعُهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فَالْمُدَایَنَةُ بَیْنَ الْعِبَادِ
امام باقر علیه السلام فرمود: ظلم و ستم سه گونه است: ستمی که خدا می آمرزد و ستمی که خدا نمی آمرزد و ستمی که خدا رها نمی کند. آن که خدا نیامرزد؛ شرک به خداست و آن که می آمرزد؛ ستم بر نفس است و آن که وانگذارد واز آن نمی گذرد، حق بندگان است بر یکدیگر. بحارالانوار، ج72، ص 311 .
**هرچه کنی به خود کنی گرهمه نیک وبد کنی
ظلم وستم از گناهان بزرگی است که خشم وغضب الهی را در پی دارد وخداوند قادر متعال در کمینگاه ستمگران است تا در وقت خود آنها را به سزای اعمال ننگینشان برساند. اگر چند روزی در این دنیا باسرمستی وکبر وغرور دست به هر ظلم وجنایتی می زنند دلیل برآن نیست که از چنگ قدرت وکیفر خداوند خارج شده اند . اینکه خداوند به کفارو ستمگران ،فرصت می دهد ،نفعی به حال آنان ندارد بلکه پرونده ننگین و سیاه اعمالشان سنگین تر وقطورتر میگردد وبه شدیدترین عذاب ها در دنیا وآخرت دچار خواهند شد
در سوره آل عمران آیه 178 آمده است: وَ لا یحْسبنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا أَنَّمَا نُمْلى لَهُمْ خَیرٌ لاَنفُسِهِمْ إِنَّمَا نُمْلى لَهُمْ لِیزْدَادُوا إِثْماً وَ لَهُمْ عَذَابٌ مُّهِینٌ .آنها که کافر شدند، (و راه طغیان پیش گرفتند،) تصور نکنند اگر به آنان مهلت مى دهیم ، به سودشان است ! ما به آنان مهلت مى دهیم فقط براى اینکه بر گناهان خود بیفزایند؛ و براى آنها، عذاب خوارکننده اى (آماده شده ) است
حال ستمگران به هنگام سکرات موت:
در سوره انعام آیه 93 حال ستمگران را دروقت جان دادن وسکرات موت چنین بیان می نماید: وَ لَوْ تَرَى إِذِ الظلِمُونَ فى غَمَرَتِ المْوْتِ وَ الْمَلَئکَةُ بَاسِطوا أَیْدِیهِمْ أَخْرِجُوا أَنفُسکمُ الْیَوْمَ تجْزَوْنَ عَذَاب الْهُونِ بِمَا کُنتُمْ تَقُولُونَ عَلى اللَّهِ غَیرَ الحْقِّ وَ کُنتُمْ عَنْ ءَایَتِهِ تَستَکْبرُونَ . و اگر ببینى هنگامى که (این ) ظالمان در شداید مرگ فرو رفته اند و فرشتگان دستها را گشوده به آنان مى گویند جان خود را خارج سازید امروز مجازات خوار کننده اى در برابر دروغ هایى که به خدا بستید و در برابر آیات او تکبر ورزیدید، خواهید دید، (در آن روز به حال آنها تاسف خواهى خورد)
خداوند در کمین ستمگران است:
ودر سوره ابراهیم آیه 42و43آمده است:
وَ لا تَحْسبنَّ اللَّهَ غَفِلاً عَمَّا یَعْمَلُ الظلِمُونَ إِنَّمَا یُؤَخِّرُهُمْ لِیَوْمٍ تَشخَص فِیهِ الاَبْصرُ * مُهْطِعِینَ مُقْنِعِى رُءُوسِهِمْ لا یَرْتَدُّ إِلَیهِمْ طرْفُهُمْ وَ أَفْئِدَتهُمْ هَوَاءٌ .
و گمان مبر که خدا از کارهاى ظالمان غافل است (نه ، بلکه کیفر) آنها را تاخیر انداخته براى روزى که چشمها در آن (از ترس و وحشت ) از حرکت باز مى ایستد.* گردنها برافراشته ، سر به آسمان کرده ، حتى پلک چشمهایشان بى حرکت مى ماند (چرا که به هر طرف نگاه کنند نشانه هاى عذاب آشکار است ) و (لذا) دلهایشان به کلى (فرو مى ریزد و) خالى مى گردد!.
"خداوند تبارک وتعالی خواهان هیچ ظلمی بر جهانیان نیست": "...وَ ما اللهُ یُریدُ ظُلماً لِّلعالَمینَ"(آل عمران/108) وساحت پروردگار به جهت آنکه غنی مطلق ومحض عدالت است از هرگونه تعدّی وتجاوز وستم ،پاک ومبرّی است واگرمجرمین و متجاوزین وستمگران را عقاب می نماید به جهت آن است که همه فرصت ها ومهلت ها ولطف ها وبخشش های الهی را از دست دادند وبا دست خود شان مستحق عذاب وعقاب وکیفر الهی قرار گرفتند .
ظلم در برابر عدل است و راغب اصفهانی در مفرداتش ذَیل کلمه عَدل وظُلم گفته است:عدل در لغت قرار دادن هرچیزی در جای خودش می باشد( وَضعُ کُلِّ شَىء فِى مَوضِعِهِ) وظلم قرار دادن هر چیزی در غیر از موضع وجایگایش می باشد. (وَضعُ الشَّىء فِى غَیرِ مَوضِعِهِ )
مولوی همین معنای مذکور از عدل وظلم را به شعر درآورده وچنین سروده است :
عدل چِبود؟ وضع اندر مَوضِعش ظلم چبود؟ وضع در نامَوضِعش
** نماند ستمکار بد روزگار بماند براولعنت پایدار
سعدی
** مَنجنیق آه مظلومان به صبح سخت گیرد ظالمان را درحصار
سعدی
نگارش متن :سیداصغرسعادت میرقدیم
** آیت الله سید اصغر سعادت میرقدیم لاهیجی
