***نسیم معرفت***

***************************************************

دومینو چیست؟

دومینو یک ورزش و سرگرمی فکری بسیار جذابی است که با چیدن مهره‌هایی مستطیل شکل می‌توان اشکال و تصاویر دلخواهی را به وجود آورد. این بازی نخستین بار توسط ملوانان انگلیسی در سفرهای طولانی دریایی با هدف سرگرمی و گذران اوقات فراغت ابداع شد. در سال 1998 میلادی، یک هلندی به نام "روبین پاول ویجرز (Robin Paul Weijers)" معروف به "آقای دومینو (Mr. Domino)" این بازی را ابتدا در سطح کشور خود و سپس در سطح جهان گسترش داد. هر ساله، معمولاً ماه نوامبر، در جهان جشنواره‌ای به نام "روز دومینو (Domino Day)" برگزار می‌گردد که طرفداران زیادی ازملیت‌های گوناگون با گروه‌های سنی مختلف از سراسر دنیا در آن شرکت می‌کنند. درکتاب گینسGuinness World Records) ) 21 رکورد برای دومینو در زمینه‌های مختلف به ثبت رسیده است. دومینو حدود 5 سال پیش به کشور ما وارد شد و توانسته جایگاه ویژه‌ای در بین گروه‌های مختلف اجتماعی، از جمله دانش‌آموزان، دانشجویان، خانواده‌ها و ... به دست آورد. جشنواره‌ها، مسابقات استانی و کشوری که در سال‌های اخیر برگزار شده است، با استقبال عمومی مخاطبان گوناگون روبه‌رو گردید.

اهداف پژوهشی، آموزشی و تربیتی دومینو:

1.تحریک و تقویت نیروی تخیل

2.رشد خلاقیت‌های هنری

3.تقویت توانایی تفسیر نمودارها، نقشه‌ها، تشخیص نشانه‌ها و نمادها

4.افزایش توانمندی‌های علمی و عملی در زمینه‌ی طراحی مکانیسم‌ها

5.تقویت انواع مهارت‌های ذهنی (به ویژه مهارت‌های پایه‌ی هندسی و ریاضیات)

6.افزایش دقت و قدرت تمرکز و هماهنگی بین ذهن و اعضا

7.ایجاد روحیه‌ی مشارکت و همکاری در یک کارگروهی

8.ایجاد رقابت علمی سالم و هیجان انگیز

9.کمک به شکوفایی قدرت ابتکار و نوآوری

10.آشنایی با میراث فرهنگی و تاریخ ایران و جهان با مصور کردن وقایع و اماکن تاریخی-گردشگری

11.کسب افتخارات گوناگون با ثبت رکوردهای کشوری و جهانی در رشته‌های مختلف دومینو

12.آشنایی با مبانی هنرهای تجسمی (نقطه، خط، سطح، حجم، رنگ، بافت و ...) و کاربرد آنها

13.افزایش درک عمومی هنر و تقویت سواد بصری

14.کسب تجربه در نتیجه‌ی آزمایش مکانیسم‌های مختلف برای انتقال نیرو بین مهره‌های دومینو از نظر سرعت، حرکت و قدرت

15.بهره‌گیری از رشته‌های مختلف مثل (هنر، فیزیک، شیمی، مکانیک، سازه‌های ماکارونی، رباتیک، الکترونیک و ...)

16.تقویت و پرورش هوش‌های نه گانه

17.آموزش و تمرین مدیریت فردی و گروهی

 سطح چیدمان:

سطح چیدمان دومینو نباید مثل شیشه، کاملاً صاف و صیقلی باشد. زیرادر این صورت هنگام ریزش مهره‌ها، مهره‌ی پشتی به عقب سُرخورده و مهره‌ی جلویی رو به جلو پرتاب می‌شود.

سطح‌های نرم و بی ثبات مثل موکت، فرش یا ... نیز مناسب چیدمان دومینو نیستند، زیرا مهره‌ها، ایستایی لازم را روی این سطوح ندارند.کف پوش سالن‌های ورزشی، مناسب‌ترین سطح برای چیدمان دومینو است.

 شیوه‌ی درست نشستن در هنگام چینش:

 فردِ چینشگر در هنگام چیدن دومینو، باید به شیوه‌ی اصولی و درست بنشیند تا از ایجاد عوارض و آسیب‌های ناشی از نشستنِ نادرست، بکاهد. عدم توجه به این مسأله‌ی مهم باعث خستگی و کاهش عملکرد بدن خواهد شد و به جای لذت بردن از شور و هیجان بازی، درد و خستگی را در پی خواهد داشت.

شیوه‌ی نگه داشتن مهره‌های دومینو در دست:

چینشگرانِ راست دست بایستی مهره‌های دومینو را در کف دست چپ وچپ دست‌ها در کف دست راست، مرتب چیده و انگشت شست را روی مهره‌ها بگذارند تا احتمال افتادن مهره از دست و خراب شدن چیدمان از بین برود. این شیوه، درصد افتادن مهره‌ها را از دست کاهش و ضریب امنیت چیدمان را افزایش می‌دهد.

شیوه‌ی گرفتن مهره‌ی دومینو در چیدمان تاپلینگ:

نکته‌ی اساسی و در عین حال ظریف در یک چیدمان موفق، روش گرفتن مهره‌ی دومینو است. مهره‌ی دومینو را باید با استفاده از دو انگشتِ شست و اشاره، از پایین‌ترین قسمت آن گرفته تا احتمال لرزش آن موقع چیدمان کاهش یابد، سپس مهره‌ی دومینو را روی سطح قرار داده و بعداز آن که از ایستایی آن به طور کامل اطمینان حاصل شد، آن را به آرامی رها سازید. توجه به این نکته ضروری است که به هیچ وجه نباید مهره را از بالا گرفته یا از بالا آن را روی سطح بگذارید، زیرا احتمال لرزش دست و مهره و در پی آن ریزش چیدمان زیاد خواهد شد.

 مزرعه ی دومینو:

به مجموعه‌ای از مهره‌های دومینو که به صورت منظم در چندین ردیف و ستون کنار هم قرار گرفته باشند، "مزرعه‌ی دومینو" گفته می‌شود. این مجموعه می‌تواند نمایش دهنده‌ی تصویر، نوشته، نشان (Mark) یا نامواره (Logo) بوده یا صرفاً مزرعه‌ای از مهره‌های چند رنگ، بدون تصویرسازی باشد.

 فاصله‌ی بین مهره‌ها در خط دومینو:

فاصله‌ی بین دو مهره باید به اندازه‌ای باشد که هنگام ریزش، مهره‌ی قبلی با مهره‌ی بعد برخورد کرده و منجر به ریزش آن شود. توصیه می‌شود فاصله‌ی دو مهره‌ی دومینو که پشت سرهم در یک ستون قرار می‌گیرند، تقریبا 20 میلی‌متر و فاصله‌ی بین دو مهره‌ی کنار هم در یک ردیف، 2 تا 3 میلی‌متر باشد.

توجه: هر چه فاصله‌ی مهره‌هایی که در یک خط پشت سرهم قرار می‌گیرند بیشتر باشد، زمان ریزش افزایش و سرعت ریزش،کاهش می یابد و هر چه این فاصله کمتر باشد، زمان ریزش، کاهش و سرعت ریزش افزایش می‌یابد.

 شکاف امنیت یا (Gap):

یکی از اساسی‌ترین راه‌ها برای تأمین امنیت چیدمان "شکاف امنیت یا (Gap)" است، به این ترتیب که تعدادی از مهره‌های دومینو (3 یا 4 مهره) را از خط خارج کرده و به صورت خوابیده روی زمین قرار دهید تا از ریزش مهره‌ها در صورت ایجاد خطاهای احتمالی در حین چیدمان جلوگیری شود و در نتیجه کل چیدمان تا پایان چینش ایمن بماند.

 راه دیگر تأمین امنیت چیدمان، گذاشتن مانع در بین مهره‌های خط دومینو است. این مانع می‌تواند مانند تصویر رو به رو، سازه‌ای چوبی به شکل اچ (H) باشد.

 تشکچه یا پیزر(Pad) :

 ابزاری مناسب برای نشستن روی سطح پارکت و کاشی و نیز جلوگیری از درد پا(مچ و زانو) می‌باشد.

 انتقال دهنده :

 با استفاده از این ابزار می‌توان نیروی وارده از یک مهره را به چند مهره برای ریزش کامل مزرعه‌ی دومینو انتقال داد. جنس و ضخامت این ابزار باید در حدی باشد که خود، ایستایی واستحکام لازم را داشته باشد. بدین منظور توصیه می‌شود ازپلکسی با ضخامت‌های 6 و 8 میلی‌متری استفاده شود.

 مزیت‌های استفاده از این ابزار:

1. رنگ آن شفاف است و جلوی دید طرح را نمی گیرد.
2. با توجه به این که برای انتقال خط ریزش به یک مزرعه، این ابزار جایگزین مناسبی است تا جای چندین مهره را بگیرد، لذا مانع از ازدحام مهره‌ها و شلوغی بصری در چیدمان می‌گردد.

خط کش چیدمان:

 با استفاده از این ابزار می‌توان در هر 5 ثانیه، 10 مهره‌ی دومینو را به صورت منظم با رعایتِ فاصله‌ی استانداردِ بین آن‌ها چید. این ابزار برای مهره‌های دومینویی که از نظر ابعاد استاندارد هستند و ویژگی‌های آن‌ها قبلاً ذکر شد، طراحی و ساخته شده است. کارایی این ابزار در چیدمان ردیف‌ها و ستون‌های مزرعه‌ها می‌باشد.در هنگام استفاده باید خط کش را از دو طرف گرفته، به جلو هل دهید. وقتی مهره‌ها در جای مناسب قرار گرفتند، به همان شکل خط کش را به آرامی و با دقت به عقب بکشید به گونه‌ای که انحرافی در ردیفها ایجاد نشود.

چیدن به شکل I (خط راست):چیدن به شکل L (تغییر جهت):چیدن به شکل U (دور برگردان):

چیدن به شکل S (منحنی):چیدن به شکل Y (دو راهی):درست کردن پله با دومینو:

استفاده از مکانیسم در دومینو:

برای ایجاد تنوع و جلوگیری از یکنواختی کار از «مکانیسم» استفاده می‌شود تا ریتم و جذابیت خاصی به پروژه بخشد. در مکانیسم، از ابزارهای مکانیکی، الکتریکی یا آزمایش‌های شیمیایی یا فیزیکی جهت انتقال نیرو از یک مهره به مهره‌ی دیگر استفاده می‌شود. مکانیسم‌ها باید متناسب با طرح و موضوع اجرا شوند و با آن هم خوانی داشته باشند. مکانیسم‌ها بسته به خلاقیت تیم‌های شرکت کننده، گوناگون اند.مکانیسم ممکن است باعث ادامه‌ی حرکت خط دومینو یا توقف آن گردد.

 http://dominoiran.com/index.php/learning